Arnold Albert van Ruler (1908-1970) behoort tot een van de meest vooraanstaande Nederlandse theologen van de 20e eeuw, samen met dr. O. Noordmans en dr. K.H. Miskotte. Van Miskotte en Noordmans is al langer geleden het Verzamelde Werk verschenen, nu gebeurt dat met het werk van Van Ruler.
In 2020 verscheen deel V-A. Dat bevat geschriften van Van Ruler over de kerk, liturgie, prediking en de sacramenten. Het is vrij lastig om in een kort bestek van een recensie iets zinnigs over een boek te zeggen van ruim zevenhonderd pagina's, temeer omdat ook de onderwerpen die besproken worden een tamelijk breed veld bestrijken. Bij het lezen van dit deel is me (opnieuw) de belezenheid, de originaliteit, de werkkracht en de actualiteit van Van Ruler opgevallen.
Van Keulen heeft alle artikelen die bekend/gevonden zijn van Van Ruler op systematische wijze bijeengebracht en van aantekeningen voorzien. Dat levert een goed leesbaar boek op, dat door zijn samenstelling iets fragmentarisch houdt. De artikelen die Van Ruler heeft geschreven zijn nu eenmaal niet allemaal inhoudelijk en temporeel direct op elkaar volgend. Toch kom je al lezend de grote bewegingen van zijn theologisch denken voortdurend tegen en word je vaak verrast door prachtige kernachtige zinnen, bijvoorbeeld over de katholiciteit van de kerk (pag. 164 vv).
Een groot deel van het boek gaat over de prediking als centrale taak van de prediker. Van Ruler pleit voor een soort prediker die zich bewust is van de ernst van de zaak. 'Verkondiging is namelijk de voortzetting van de openbaring van God in de wereld, het is ook een huwelijksaanzoek van God aan de mens en staat in het grote verband van het werk der eeuwen'. Tegelijk zegt Van Ruler dat de dienaar van deze ernstige taak voluit mens moet zijn. Een mooi citaat in dit verband: 'Laten de dienaren van het goddelijk Woord levende mensen zijn! Zij tobben ook met de problemen van deze wereld en de wetenschap! Zij staan ook paf, als daar van een baby in een kribbe gezegd wordt, dat dat God is! Kom voor de dag met het volle dogma! Geneer u niet voor de pretenties van de kerk! Doe niet zo hypervoorzichtig! Maar wees een mens!'
Deze bundel bevat veel lezenswaardige artikelen en behartenswaardige zaken die de wat meer belezen kerkganger veel mooie uren kan opleveren.
Jurrian Oosterbroek, Dronten
Dr. A.A. van Ruler, Verzameld Werk Deel V-A, Kerk, liturgie, prediking, sacramenten, bezorgd, ingeleid en geannoteerd door Dr. D. van Keulen, KokBoekencentrum: Utrecht 2020, 916 blz., € 62,50, ISBN 9789043535519