Heerlijk, vakantie! Wij genieten er altijd enorm van. Even weg uit de dagelijkse werkelijkheid. Tijd voor elkaar, heerlijk ontspannen, nieuwe dingen zien, nieuwe streken ontdekken. Wij zwerven graag met onze caravan door Europa.
Soms gaan we naar het zuiden. Dat doen we vooral in het voorseizoen. Maar meestal kiezen we niet voor een ‘zonbestemming’. Onze voorkeur gaat uit naar Scandinavië, maar vooral naar Engeland.
Anglicaanse Kerk
Engeland voelt voor ons haast een beetje als thuis. We zijn er inmiddels al heel wat keren geweest en hebben al veel van het prachtige land gezien. Wat bij dit gevoel zeker meespeelt is het feit dat we in Engeland geen taalbarrière ervaren. Dat is erg plezierig bij contacten onderweg en op de camping. Maar het is vooral heel fijn op de zondag, als we graag naar de kerk gaan.
Want dat is elke keer weer een soort hoogtepunt in de vakantie. Het bezoeken van een plaatselijke kerk op de zondag. In Scandinavië of Zuid-Europa is dat lastig vanwege het feit dat je de taal niet verstaat. In Engeland is dat elke zondag een feest.
Wij bezoeken in Engeland altijd een plaatselijke, meestal Anglicaanse kerk (Church of England). We hebben er al heel wat gezien. En al heel wat verschillen ervaren. Het maakt nogal wat uit of je op zondagmorgen een kerkdienst bijwoont in Westminster Abbey in Londen met honderden medekerkgangers of in een piepklein kerkje in Durness in het bovenste puntje van Schotland, waar wij met ons zespersoons gezin bijna de helft van de aanwezigen uitmaakten. We vinden het altijd heerlijk om de liturgie te vieren samen met de plaatselijke gemeente en andere bezoekers.
Verschillen
Die liturgie kent vrijwel altijd dezelfde structuur, maar in de invulling zijn er grote verschillen. In de grote kerken in bijvoorbeeld Londen of Canterbury is er altijd een goed koor en is er veel pracht en praal in de dienst. Dat is Indrukwekkend om te zien en te beleven. Tegelijk geeft het een gevoel van afstand, het wordt een soort ‘schouwspel’. In een kleine dorpskerk is er veel meer intimiteit. Geen groot koor, geen pracht en praal, maar wel veel verbondenheid en hartelijkheid van de plaatselijke gemeente. We kunnen ons daar zomaar echt thuis voelen.
Het is steeds weer bijzonder om je zo op je gemak te voelen in zo’n Engelse kerk. Om te ervaren dat je werkelijk in Christus verbonden bent met broeders en zusters in Engeland. Om samen te zingen, te bidden, te luisteren naar Gods Woord en samen het Avondmaal te vieren. Dan vallen verschillen weg en zijn we samen één.
Wat ons verder bijzonder aanspreekt in de Anglicaanse kerk is het fenomeen van de ‘Evensong’. Een kerkdienst in de late middag of avond, waarbij het grootste deel van de dienst gezongen wordt. De Evensong stamt af van het oude getijdengebed, zoals dat in veel kloosters al eeuwenlang plaatsvindt. Het dagelijks zingen van de Evensong hoort bij de vaste taken van ieder Engels koor, verbonden aan een kerk, kathedraal of college. De liturgie van de ‘choral evensong’ is al eeuwenlang dezelfde. Het bijwonen van zo’n viering geeft ons altijd een heel bijzonder gevoel. Wanneer je bijvoorbeeld in Canterbury Cathedral een Evensong meemaakt sta je als het ware in een eeuwenlange traditie, waarin dagelijks de lofzang wordt gaande gehouden. Het is indrukwekkend als je dit tot je door laat dringen.
Visiting choir
Dat wij niet de enigen zijn die geraakt zijn door de Engelse kerk- en koortraditie en het fenomeen van de choral evensong blijkt wel uit het feit dat in Nederland op steeds meer plaatsen zulke diensten georganiseerd worden. Dat gebeurt hier niet in het dagelijkse ritme zoals dat op veel plaatsen in Engeland het geval is, maar meer incidenteel, vaak op een zondagmiddag.
De dagelijkse Evensong traditie in de Engelse kerk leidt soms tot bijzondere vakantiemomenten. In de vakantieperioden hebben ook de Engelse kerk- of collegekoren vakantie. De Evensongs worden in deze periode niet stilgelegd, maar verzorgd door een ‘visiting choir’. Vanuit de hele wereld komen koren naar Engeland om een rol te spelen in de dagelijkse Evensongs en in de zondagse diensten.
In 2016 waren we als vocaal ensemble Magnificat uit Emmen zo’n ‘visiting choir’ in de kathedraal van St. Alban, een stad ten noorden van Londen. In een lang weekend mocht ik meewerken aan drie Evensongs en één zondagse dienst. Het was een geweldige ervaring om de Engelse liturgie, waarvan ik tijdens vakanties zo kan genieten nu ‘van binnen uit’ mee te maken. Het was hard werken in deze korte vakantie, maar het was een onvergetelijke ervaring.
De favoriete vakantiekerk staat voor mij in Engeland. Evensongs en zondagse kerkdiensten verrijken er ons vakantiegevoel. Als het alleen om de kerk ging zouden we er ieder jaar heengaan. Maar ja, Scandinavië is ook mooi en de zon opzoeken in het voorjaar is ook heerlijk.
Bert Moolhuizen, Emmen