De vraag in de titel roept onmiddellijk andere vragen op. Wat wordt met die vraag bedoeld? Gaat het over het ?zijn? of het ?doen? van de kerk? Is het bestaan van de gemeente een getuigenis op zichzelf of moet de gemeente ook wat organiseren om het getuigenis te laten horen/zien? Gaat het over woorden of daden of over een combinatie van die twee? Gaat het over de gemeente als geheel of over het individuele gemeentelid?

Wanneer u verwacht, dat ik in dit artikel bovenstaande vragen beargumenteerd ga beantwoorden, moet ik u teleurstellen. Het gaat in dit artikel over de cursus: Een getuigende gemeente. Die cursus is een uitgave van deputaten Evangelisatie en werd in heel wat kerken door onze evangelisatieconsulenten gegeven.
De cursus
De cursus Een getuigende gemeente beslaat vier bijeenkomsten, waarin de volgende onderwerpen worden behandeld:
1    ori?ntatie en bijbelse bezinning
Het doel van de eerste bijeenkomst is om de deelnemers bewust te maken van hun eigen gedachten en gevoelens ten aanzien van evangelisatie en om de deelnemers zicht te geven op enkele bijbelse grondlijnen inzake evangelisatie en getuige-zijn.
2    wie zijn de mensen?
In deze bijeenkomst gaat het over de hedendaagse mens en zijn vragen. En over de vraag: hoe groot is de kloof die er ligt tussen de moderne mens en de meeste kerkmensen? Verder worden de deelnemers gemotiveerd om relaties aan te gaan met niet gelovigen en voor hen te bidden.
3    getuigen door relaties
Hoe belangrijk zijn relaties bij het doorgeven van het Evangelie? Dat is de vraag die op de derde avond centraal staat. Tussen haakjes: 70% van de mensen die tot geloof komen, vindt de weg naar de kerk via vrienden, familieleden en kennissen.
4    goed nieuws
Deze avond is bedoeld om de kern van de bijbelse boodschap voor verschillende soorten mensen op het spoor te komen.
     
De enqu?te
Omdat de consulenten Bram Dingemanse, Michael Mulder en Jeanette de Waard een behoorlijk percentage van hun werktijd besteden aan het geven van de cursus Een getuigende gemeente, wilden deputaten voor evangelisatie wel eens weten wat het resultaat van die cursus is ? voor zover dat te meten is natuurlijk.
Daar kwam nog bij dat de Generale Synode van 2007 deputaten de opdracht gaf zich te bezinnen op de vraag hoe de kerken in de niet-grootstedelijke gebieden kunnen worden geholpen een gastvrije kerk te zijn.
Deputaten interviewden verschillende kerkenraden en evangelisatiecommissies over het effect van de cursus.

De conclusies
De conclusies die getrokken kunnen worden uit de gevoerde gesprekken bewegen zich op drie terreinen: aanleiding & voorbereiding, inhoud en gevolgen van de cursus.

Aanleiding & voorbereiding
In de meeste gemeenten was de aanleiding om de cursus aan te vragen: verlegenheid. Evangelisatiecommissies zoeken naar wegen om de gemeente sterker te betrekken bij het missionaire werk dat georganiseerd wordt. Uit de brede belangstelling die de cursus meestal ontvangt, blijkt dat de verlegenheid breed gedeeld wordt. Gemeenteleden zoeken naar mogelijkheden aan onze roeping om getuigen te zijn en dit handen en voeten te geven. De deelnemers aan de cursus hopen meer vrijmoedigheid te krijgen in het aangaan van contacten met ongelovigen.

Inhoud
Over het algemeen is men erg tevreden over de inhoud van de cursus en de manier waarop deze gegeven is. Met name twee elementen springen er uit: er is groei in kennis en bewustwording en er is een versterking van de onderlinge band.
Met name de bewustwording van de mogelijkheden die er zijn om met mensen in de eigen omgeving in gesprek te raken, de motivatie om dat te doen, verrijking van inzicht en het vertrouwen dat het metterdaad ook kan lukken als je in gesprek raakt, worden vaak genoemd.
Vervolgens wordt in alle gevallen de onderlinge band genoemd: er zijn meer gesprekken geweest over de persoonlijke band met God, er zijn contacten gekomen die er voorheen niet waren binnen de gemeente, er is een stimulans geweest om met elkaar van hart tot hart te spreken. Dat laatste heeft ook een stimulans gegeven om er vervolgens met anderen over te durven praten. Groei van binnenuit dus. De periode waarin de cursus gegeven is, wordt steeds zeer positief gewaardeerd.
Het blijft de vraag of er daarna ook voldoende stimulans overblijft, om de contacten voort te zetten.
Tijdens alle cursussen zijn er nieuwe contacten gekomen met buitenkerkelijken. Daar is over gesproken en voor gebeden. Ook daarvan geldt dat het de vraag is hoe lang deze contacten voortduren. Daarover wordt weinig met zekerheid doorgegeven, omdat dat vaak (nog) niet bekend is.

Gevolgen van de cursus
Als vervolg op de cursus zijn genoemd:
-    het oprichten van een evangelisatiecommissie,
-    het beleggen van openluchtdiensten,
-    meer zicht op randkerkelijken door hen uit te nodigen voor een Emmaüscursus,
-    het opzetten van kringen voor buitenkerkelijken,
-    specifieke evangelisatieacties, zoals een open kerk met een tentoonstelling en het uitdelen van dvd?s in een nieuwe woonwijk,
-    het opzetten van een heel nieuw evangelisatieproject,
-    een vervolgcatechese om jongeren in het proces te betrekken.
In het algemeen wordt geconstateerd, dat het missionair bewustzijn gegroeid is, de vrijmoedigheid om over het Evangelie te spreken groter geworden is, de banden met randkerkelijken zijn aangehaald.

Het resultaat
We zouden het zo graag willen meten:
- er zijn zoveel cursussen gegeven; die zijn door zoveel gemeenteleden gevolgd;
- er zijn zoveel nieuwe contacten gelegd en dat heeft zoveel toetreders tot de kerk opgeleverd.
Of zijn we ? ook in de kerk ? te ?resultaatgericht? in ons denken en doen?
Door ??n van de ge?nterviewden werd de terechte opmerking gemaakt: Het gaat niet om kwantiteit, maar vooral om kwaliteit.
In dat licht zijn deputaten dankbaar voor het werk van hun consulenten. En voor de ontvangst daarvan in de kerken. Er is veel enthousiasme en vuur in de gemeenten in de tijd waarin de cursus gegeven wordt. Maar dat vuur moet wel blijven branden, als de consulent bezig is met een volgende cursus in een andere gemeente. Het belangrijkste wat de cursus wil stimuleren is het aangaan van persoonlijke contacten - niet vluchtig of kortdurend en ook niet gericht op een spoedig resultaat. Van alle kanten is ons verzekerd: de cursus werkt samenbindend en versterkend. Dat zal toch zeker het functioneren en het getuigenis van de gemeente ten goede komen. Wanneer ouderen en jongeren zeggen: we hebben van de cursus geleerd om vrijmoediger en openlijker onze niet-gelovende klasgenoot, buurman, collega tegemoet te treden ? is dat geen mooi resultaat?

Hoogeveen                                       
H.J.Th. Velema

Ds. H.J.Th.Velema is voorzitter deputaten evangelisatie