Sinds 2006, toen de website werd opgezet, laat WikiLeaks regelmatig van zich horen. De site werd bekend als klokkenluider. Overheden moesten oppassen want hun vuile was kon worden opgehangen. Ook bedrijven waren niet vrij van bekendmakingen door WikiLeaks. “Leak” is een Engels woord dat “lekken” betekent. De afgelopen weken zijn deze site en Julian Assange, oprichter en woordvoerder, veel in het nieuws geweest. Circa 250.000 documenten heeft WikiLeaks in bezit gekregen. Documenten die de Verenigde Staten niet aan de openbaarheid prijsgegeven wil zien. Echter 8000 daarvan kunnen al benaderd en gelezen worden op het internet. Als een moderne Robin Hood is Assange nu op de vlucht om uit handen te blijven van het machtige Amerika.

Lekken. Dat is natuurlijk alleen maar interessant als er iets boeiends en aansprekends te lekken valt. Als de Amerikaanse voor intern gebruik bedoelde documenten zakelijke verslagen hadden bevat van deze of gene Amerikaanse ambassadeur, hadden Assange en zijn medewerkers niet gelekt. Saaie stukken zouden zij niet hebben geplaatst. “Lees hoe uw vriend Amerika of uw tegenstander de Verenigde Staten over u denkt!” Dat trekt publiek en levert sponsors op.
Toen een aantal jaren geleden (in 1999) Europarlementariër Van Buitenen de doos van Pandora van de Europese Commissie opendeed en die daarom moest aftreden waren er niet veel mensen die moeite hadden met het klokkenluiden. Prima, dat die man dat naar buiten heeft gebracht was toen de algemene teneur. Iets dergelijks merk je nu ook met betrekking tot Assange. Klein Duimpje tegenover Reus Amerika. Moet je horen hoe die Reus brult! Die stelt alles in het werk om hem in te rekenen. Of het waar is dat Assange in Zweden ongeoorloofde handelingen heeft verricht en dat hij daarom moet worden opgepakt, wordt door menigeen betwijfeld.

In zijn algemeenheid: lekken mag niet. Het doet denken aan dat oude liedje: Klikspaan, boterspaan, je mag niet door mijn straatje. Toch, soms moet het: om onrecht dat anders onder het tapijt geschoven blijft, in de openbaarheid te brengen. Dan is lekken zelfs als een profetische daad te bestempelen. Anderzijds is het tekenend dat er nu blijkbaar stemmen van een aantal van Assanges medewerkers opgaan die beweren dat bij de stijl van optreden van hun voorman ook wel wat vraagtekens te plaatsen zijn. De pot Assange verwijt de ketel Amerika? Inderdaad: wie wijst met één vinger, wijst met drie vingers naar zichzelf.

Maar dan toch ook een paar worden over dat grote en brullende Amerika. Uit dat kamp hoor ik weinig mea culpa, mijn schuld. Een groot land als de Verenigde Staten kan zich zo’n uitspraak niet veroorloven – dat begrijpen we wel. Maar iets meer roepen dan alleen dat het gevaarlijk is voor de internationale stabiliteit dat had zeker gekund!

Zo kunnen we WikiLeaks – Amerika terugbrengen tot iets waar we wat mee kunnen in het leven van alledag. De “lekker” kent zijn roeping maar moet er wel de juiste stijl bij kiezen. Degene over wie gelekt wordt moet het “waarom” van het lekken, het waarheidsmoment ervan, niet wegdrukken. Zowel WikiLeaks als Amerika heeft die les nog niet geleerd. Het zou mooi zijn als wij die les wel in praktijk kunnen brengen!
 
Groningen         
N. Vennik