Welke liederen leren wij onze kinderen en jongeren aan?
Het is nog niet eens zo lang geleden: twintig, misschien dertig jaar terug dat er op veel protestants-christelijke basisscholen nog Psalmen en Gezangen werden aangeleerd aan de kinderen. Eerst uit de Oude Berijming, daarna verschoof het geregeld – zij het met de nodige discussie – naar de Nieuwe Berijming. Maar langzamerhand verdwenen de Psalmversjes uit de klaslokalen.
Ook op de catechisaties werd er vroeger – meer dan nu – aandacht besteed aan het zingen en soms overhoren van christelijke liederen.
Dat zijn al twee ontwikkelingen die op vele plekken zichtbaar zijn. Ik weet het: kom je meer richting de Biblebelt, dan verschilt de situatie. En er zijn uiteraard nog (Christelijke Gereformeerde) kerken waar Psalmen worden aangeleerd en overhoord. Maar mijn inschatting is dat in de meerderheid er geen aanbod is van het aanleren en inslijpen van geestelijke liederen. En dat is een verarming. Wie vroeger Psalmverzen uit zijn hoofd heeft moeten leren, heeft daar tot op de dag van vandaag profijt van: je kunt ze meezingen zonder mee te hoeven kijken in je Psalmboekje of op de beamer. Maar meer nog: die liederen zitten niet alleen in je hoofd, maar ze zitten ook in je hart! Wat kan het van grote betekenis zijn om een schat van liederen verzameld te hebben en met je mee te dragen. Je hoort het meer dan eens: ze komen naar boven op momenten dat je ze nodig hebt.
Laten we eerlijk zijn: op de meeste basisscholen zullen ze niet gauw (ook niet naar aanleiding van dit artikeltje) overgaan op het herinvoeren van het aanleren van de Oude Berijming. Maar toch zou ik een lans willen breken om ons als kerken te bezinnen op de vraag: welke liederen leren wij onze kinderen en jongeren aan?
In de meeste gemeentes waar ik mag voorgaan zingen we een veelheid van liederen: Psalmen uit de Oude en Nieuwe Berijming en ook uit De Nieuwe Psalmberijming. Gezangen uit het Liedboek, Opwekkingsliederen, soms nog Johannes de Heer en Schriftberijming. En zo kan ik nog heel wat andere bundels opnoemen. Dat is enerzijds prachtig, want de kerk heeft een groot aanbod van prachtige liederen. Maar tegelijk lijkt het mij meer dan verstandig om na te denken welke liederen we van onschatbare waarde vinden. Laten we die liederen aanleren aan onze kinderen, zodat zij die uit hun hoofd kennen en in hun hart meedragen.
Daarom zou ik willen oproepen tot bezinning over dit onderwerp. Met een groep muzikanten, zangers, predikanten, kerkenraadsleden samen komen en doorspreken over deze thematiek. Pasgeleden verscheen vanuit CGK-deputaten Eredienst een mooie brochure over Psalmen in de eredienst. Het heet Psalmen zingen in de 21e eeuw, te bestellen en ook te downloaden via de website van de CGK. Dit boekje kan dienen bij deze bezinning. En wie weet zijn er onder de lezers van ons Kerkblad ook wel mensen die hier gedachten over hebben en die met ons willen delen. Ik nodig (jo)u uit om je ideeën met ons te delen. Zo helpen we elkaar verder.
Sjors Bulten, Nieuwe Pekela