De beelden van de executie van Saddam Hoessein staan nog steeds op mijn netvlies. Ingrijpend was het om te zien hoe een mens door ophanging aan het einde van zijn leven komt. Indrukwekkend vond ik de (ogenschijnlijke) rust waarmee hij de dood tegemoet trad. De waardigheid waarmee Saddam dat deed.
In schrijnend contrast daarmee stond de wijze waarop zijn beulen met hem omgingen: door hem te treiteren en uit te schelden. Gebrek aan respect bleek ook uit de opnamen die met een mobiele telefoon van de executie gemaakt werden, ondanks het verbod. En uit het wereldwijd verspreiden van die beelden. Hoe was dit mogelijk? Hoe was het mogelijk dat andere beulen, vijanden van Saddam de offici?le beulen aan de kant konden schuiven?   Ongelukkig was het dat Saddam werd opgehangen op een soennitische feestdag. Van te voren werd wereldwijd verwacht dat het niet op die dag zou gebeuren. Dat zou olie op het vuur betekenen. Want de soennieten, de aanhangers van Saddam, zouden dat stellig als een provocatie opvatten. Toch gebeurde het. Waarom had men ?peens zo?n haast? Het bracht in elk geval woedende reacties met zich mee.
Samengevat moet worden gezegd dat de executie van Saddam werd voltrokken na een gebrekkig proces, op de verkeerde dag, door de verkeerde mensen en op een slechte manier.

Ik ken de tegenargumenten: Saddam was een groot misdadiger die velen zonder enige vorm van proces heeft gedood. De beulen die waren aangewezen om het vonnis te voltrekken waren niet de beulen die de regering had aangewezen. Zij zouden zich stellig aan hun instructies hebben gehouden. De beulen die het vonnis uitvoerden waren erop uit om wraak te oefenen, om de tegenstellingen tussen voorstanders en tegenstanders van Saddam, tussen soennieten en sjiieten, aan te wakkeren. Dat is gelukt, mede doordat het vonnis op de verkeerde dag werd voltrokken.
De berechting van Saddam moest het definitieve einde van een gewelddadig tijdperk betekenen. Voor veel van de slachtoffers van zijn regime brengt zijn berechting opluchting. Maar daarmee is niet de lucht gezuiverd. Die kan op deze wijze niet gezuiverd worden. Dat wordt verhinderd door de onzuivere gang van zaken.
De aanwezigheid van de Amerikanen verandert daaraan niets. Die lijkt eerder meer agressie op te roepen. Hoe kan de geweldsspiraal ooit doorbroken worden?

Het zou kunnen door de toepassing van de apostolische woorden: vergeld geen kwaad met kwaad, maar overwin het kwade door het goede. Maar dat zie ik nog niet gebeuren. Zo gaan we in de wereld immers niet met elkaar om? In de kerk trouwens ook niet.

Broeksterwoude
D. Visser