Nee, dit is geen advertentie op Marktplaats. Nee, het is ook geen tip voor de rits vakantieboeken die u mee neemt. Bovendien, doet u dat met een E-reader, dus een boekenplank aan u slijten is sowieso een onbegonnen zaak. Nee, ik heb het over de bijzondere boekenplank van de Tweede Kamer. Pontificaal staan daar bij de voorzitter, naast enkele forse exemplaren van het Burgerlijk Wetboek, broederlijk naast elkaar de Bijbel en de Koran. Onlangs bood Kamerlid Boris van der Ham van D’66, bij zijn afscheid, aan Kamervoorzitter Verbeet het ‘Theologisch Politiek Traktaat’ van Spinoza aan voor op de bijzondere boekenplank. Nu zal dat u niets zeggen, neem ik aan. U vermoedt al wel dat het niet een Jos van Manen-Pieters of een Henny Thijssing-Boer is. Dus niet bepaald leesvoer waar u op zit te wachten. Wat mij betreft mag u het ook ongelezen laten. Dat het boek toch voor u een zaak van gewicht is, zit hem niet zozeer in de inhoud, maar in het feit dat kennelijk - voor mijn gevoel toch wel ietwat te elfder ure - de ongelovige mens ook zijn bijbeltje in de vitrine der natie wil hebben. Zo werd het door het Kamerlid van der Ham ook gepresenteerd. Het was hem namelijk opgevallen dat er wel een Bijbel en een Koran op het leesplankje van de voorzitter staan, maar geen seculier leesvoer. Dat wil zeggen: geen fundamenteel bronnenboek van de ongelovige mens. Niet dat Spinoza’s Traktaat, net als de Bijbel en de Koran, als een warm broodje richting de ongelovigen over de toonbank gaat, maar toch.
Het Traktaat is een oud boek uit 1670 geschreven door Baruch Spinoza, een joodse filosoof. In het Traktaat wordt een nieuwe methode van bijbelstudie uiteengezet en een nieuwe visie ontwikkeld op zulke centrale religieuze begrippen als openbaring, uitverkiezing, de Wet, het wonder en de ceremoniën. In het strikt politieke deel bepleit Spinoza op grond van een originele opvatting van het natuurrecht een onbelemmerde vrijheid van meningsvorming en -uiting. Vrijheid is in zijn ogen een kracht ten goede, en hij komt dan ook tot de slotsom dat de democratische staatsvorm de meest wenselijke is. Alle macht, ook die in godsdienstzaken, ligt bij de hoogste overheid, de staat. De godsdienstige regels krijgen pas kracht van wet door een beslissing van de staatsmacht en de uitoefening van religieuze vroomheid moet zich voegen naar het belang van het staat. Het Traktaat sluit af met een gloedvol betoog, dat in een vrij staatsbestel het een ieder is toegestaan te denken wat hij wil en te zeggen wat hij denkt.
Onbelemmerde vrijheid! Alle macht bij de overheid! Godsdienst moet zich voegen naar de overheid! Dit zijn de dogma’s van hen die zogenaamd de vrijheid hoog in het vaandel hebben. Met het Traktaat als hun bijbel. De eeuwen door - en zeker de afgelopen decennia - is gebleken dat die dogma’s dwingen tot drang en dwang: U moet accepteren en uitvoeren wat wij – meerderheid - voorstaan! Geen plaats voor christelijk onderwijs en christelijke zorg en christelijk sociaal werk, geen ruimte voor een godsdienstig gebouw in de wijk, geen ruimte voor gewetensbezwaarden of religieuze rituelen en symbolen. Ontruim de Kamer! Een bom op de bijzondere boekenplank! De klok tikt ....
Assen
Stoffer Otten