Het Nederlands Bijbelgenootschap publiceerde deze week een onderzoek naar het bijbelgebruik in Nederland en Vlaanderen. In 2017 was er ook zo’n onderzoek gehouden. De uitkomsten worden door het NBG enerzijds als hoopvol getypeerd: een aanzienlijk deel van de bevolking ziet de Bijbel als relevant. Aan de andere kant zijn er ook grote uitdagingen. Driekwart van de bevolking leest niet of nauwelijks in de Bijbel. Maar wat wellicht het meest in het oog springt is de uitkomst dat bijna de helft van de christenen die de Bijbel relevant vinden niet of nauwelijks de bijbel leest.
Dit onderzoek is in lijn met de algemene trend dat er minder gelezen wordt. Een trend die al ingezet is vanaf de jaren ’60 toen de televisie haar intrede deed in de woonkamers. Het aantal uren dat in de week besteed wordt achter de telvisie was in de periode tussen 2006 en 2016 zo rond de veertien uur. Wie nu in de avond door een stad of dorp loopt, ziet het bewijs van deze cijfers. Uit veel woonkamers komt een onnatuurlijke gekleurde gloed.
Het onderzoek van het Nederlands Bijbelgenootschap laat ook zien dat de Bijbel minder samen wordt gelezen. De afname is vooral te herleiden naar een afname van de betrokkenheid bij kerkdiensten en bijbelkringen. Als mogelijke reden wordt hiervoor de coronapandemie genoemd. Maar toch is dat niet het enige, want ook het samen thuis lezen met familie, vrienden, kinderen of kleinkinderen is afgenomen.
Ook dit past in een algemene trend die vaak de individualisering wordt genoemd. Sociale verbanden hebben steeds minder invloed op de keuzes die mensen maken. We zoeken het liever zelf uit en voelen ons minder gebonden aan zoiets als een bijbelkring. Daarnaast zal alle drukte van het leven hier ook een rol in spelen. Het samen eten en aansluitend bijbellezen en ook de participatie in een kring staat in verschillende huishoudens onder druk door werk, sport en andere verplichtingen.
Is het tij te keren? Het onderzoek doet een aantal suggesties: delen van kennis en enthousiasme van de trouwe bijbellezer, laten zien hoe de Bijbel aansluit bij de levens van mensen en de nadruk leggen op samen lezen. Het onderzoek geeft ons als kerken huiswerk mee: Is onze bijbelvertaling nog begrijpelijk? Hoe ondersteunen we jonge gezinnen in de drukte van het leven? Zijn er inspirerende mensen die het Woord van God lezen en leven?
Precies deze dingen zie je in het bijbelboek Handelingen gebeuren. Toen hadden ze trouwens nog niet de Bijbel in de boekenkast zoals wij die hadden. Maar de Joden die aanwezig waren op die eerste pinksterdag, hoorden de blijde boodschap allemaal in hun eigen taal. Het Woord had groeikracht. Lucas laat zien dat het de Heilige Geest is die daarvoor zorgde. Ook in 2022 is het de Heilige Geest die het Woord gebruikt om mensen bekend te maken met het evangelie. Luther zong het al: Gods Woord houdt stand in eeuwigheid!
Albert-Jan Dorst, Surhuisterveen