Vanaf het begin van deze maand is op tv de documentaire Sextortion te zien. Bij sextortion wordt een slachtoffer afgeperst met seksueel beeldmateriaal. In die documentaire worden enkele jongeren gevolgd die dat hebben meegemaakt. Het heeft ingrijpende gevolgen in hun leven. Sommigen zien alleen nog een uitweg in de dood. Aangrijpend hoe jonge levens zo stukgemaakt kunnen worden.
De cijfers liegen er niet om. Eén op de twee jongeren krijgt weleens het verzoek om beelden van zichzelf te delen. En één op de tien jongeren stuurt weleens een naaktfoto door van anderen. Twee jaar geleden verscheen er een lied in een campagne om jongeren hierop alert te maken. In dat lied klinkt het refrein: ‘Ik gaf je een stukje van mij, je zou het bewaren, maar maakte het kwijt… Van vertrouwen naar verraden, blijf ik achter met de schaamte.’
Van vertrouwen naar verraden. Dat is wat ook zichtbaar wordt in de verhalen van de jongeren in de documentaire. Als ze de vraag krijgen, dan is er vaak nog leuk (digitaal) contact met die ander. En daarom gaan ze mee in het verzoek. Sommigen geven ook aan ergens wel te weten dat het gevolgen kan hebben, maar er is vertrouwen in die ander. En als er dan eenmaal een foto is, komen ze in de macht van de ander. Verschrikkelijk moet dat zijn. Dat je gedwongen wordt om meer foto’s en filmpjes te sturen onder druk dat anders iets heel intiems openbaar wordt gemaakt.
In het bijbelboek Hooglied gaat het over een jongen en een meisje die elkaar bezingen. Het levert soms een ongemakkelijk gevoel op om bepaalde gedeelten uit het Hooglied te lezen. Hoe intimiteit daar open en bloot staat opgeschreven. Maar in het Hooglied gaat het er anders aan toe. In het Hooglied wordt niet iets heel intiems openbaar gemaakt. Die jongen roept zijn vrienden er niet bij en zegt niet: ‘Kijk eens naar het lichaam van mijn vriendin.’ Maar hij deelt welke indruk het lichaam van haar op hem maakt. En daarvoor gebruikt hij allemaal beelden.
Aan de ene kant gaat het heel concreet over het lichaam van dat meisje en die jongen, en worden de lichaamsdelen ook genoemd. Er zit spanning en gevoel en opwinding in. Maar tegelijk zit er juist door de beelden die gebruikt worden ook iets van verhulling in. Want alleen híj ziet de buik, navel, borsten en heupen. En hij geeft weer welke indruk ze op hem maken. Hij deelt iets van het overweldigende hoe het op hem overkomt. Maar het lichaam zelf blijft privé. De vrouw wordt door de man niet uitgekleed en ten toon gesteld zoals in de documentaire, maar aangekleed met de beelden die gebruikt worden.
Niet voor niets is het bijbelboek Hooglied wijsheidsliteratuur. Het is echt wijs, als je zo je lichaam en het lichaam van de ander beschermt, en als je die veiligheid biedt aan de ander. Het is wijs om het meest intieme te delen met diegene bij wie je zeker weet dat het goed en veilig is. Bij die ene, die aan je beloofd heeft om in liefde en trouw bij je te blijven totdat de dood scheiding brengt of totdat Christus terugkomt. Want dan zal alle schaamte voorbij zijn.
Albert-Jan Dorst, Surhuisterveen