De Heidelbergse Catechismus bestaat 450 jaar. De exacte datum van dit heuglijke feit is over twee weken, op 19 januari 2013. Daaraan wordt het gehele jaar door aandacht besteed via onder meer publicaties, symposia en tentoonstellingen. Daarvoor is alle reden. De catechismus heeft een stempel gezet op de gereformeerde kerken in Nederland en wereldwijd. Verkondiging, leer en leven van deze kerken zijn daardoor gevormd.
We kunnen de komst van Jezus Christus naar deze aarde met recht een Godsgeschenk noemen. Het is de ultieme uitdrukking van Gods liefde voor ons. Dit zeggen is één ding. Maar deze woorden kunnen gemakkelijk enkel in ons verstand blijven hangen. Hoe kunnen we Christus’ liefde werkelijk als geschenk ontvangen, in ons hart? Hoe kunnen we deze uitdrukking van Gods liefde ervaren, zodanig dat het ons leven voor eens en voor al verandert? Dat het de brandstof en drijfkracht onder/in ons leven wordt? Dat we loskomen van alles wat ons bindt en echt leven vinden?
Op mijn commentaar over ‘Megastallen’ kreeg ik de nodige reacties. In de kern was mijn betoog: het is onbarmhartig wanneer je de voedselproductie beperkt. Blijf a.u.b. door alle dingen heen zien naar wat je onder de streep werkelijk overhoudt. Zo blijken duurzame auto’s helemaal niet zo duurzaam te zijn. Officieel getest! Of: biobrandstof bijmengen heeft schadelijke gevolgen. Oerwouden gaan bij bosjes tegen de vlakte. De voedselprijs schiet omhoog. Voedsel wordt voor steeds meer armen onbetaalbaar. Gelukkig zien steeds meer milieuclubs dat in. De nuchtere feiten dwingen hen tot ander inzicht en dat is goed.
Een paar weken terug had de zondagse middagdienst het thema: dedicated. In goed Nederlands betekent dit woord toegewijd. Het was een themadienst voor een groot gedeelte gericht op jongeren. Wat daarbij als eerste altijd weer opvalt, is dat er dan zo weinig ouderen zijn. Velen zullen vast denken: niks voor mij. (Even terzijde, het gaat er niet om wat ik er aan heb, maar wat heeft die ander, in dit geval de jongere, aan mij). In deze themadienst werd door een van de jongeren als intro een aantal nieuwe gezinnen voorgesteld, die zich sinds kort hadden aangesloten bij onze gemeente. Alle aanwezigen gingen er eens recht voor zitten: wie zouden dat zijn? Zouden dat die mensen zijn die al een poosje onze kerkdiensten bijwoonden?
Waar mijn hart momenteel vol van is? Vrijdag 16 november werd ondergetekende opa dus dan weet je het wel. Dan zie je daar zo’n kleine hummel liggen in je armen. Een prachtventje. Met – gelukkig – alles erop en eraan. Lekkere bolle wangen en een guitig smoeltje. Heerlijk, nietwaar. En inderdaad. Alle clichés kloppen. Opa worden: onvoorstelbaar mooi is dat.
Mijn gedachten gingen deze dagen o.a. naar het gesprek tussen de Here Jezus en Nicodemus (Johannes 3). Wederom geboren worden. Heeft mijn dochter net een zware bevalling achter de rug en daar klinken reeds de woorden: opnieuw geboren worden. Ga er maar aan staan! Geniet je net van het mooiste kindje ter wereld en daar dalen de woorden uit de eerste vraag die gesteld wordt bij het doopvont al neer: Erkent u dat wij en onze kinderen in zonde ontvangen en geboren zijn, en daarom aan allerlei ellende onderworpen zijn, zelfs de eeuwige veroordeling verdiend hebben? Het valt me op dat wanneer ik deze vraag stel ik amper ademhaal om direct verder te kunnen gaan met de woorden: Gelooft u tegelijkertijd dat wij en onze kinderen in Christus geheiligd zijn… Zonde, ellende, veroordeling. Moet de soep echt zo heet gegeten worden als dat die wordt opgediend? Mag het een onsje minder? Zijn we, bijvoorbeeld, niet te ver doorgeschoten met die leer van de erfzonde? En in het verlengde van deze vragen horen we de recente discussie over het bestaan van een hel echoën. Het zal toch wel meevallen bij het laatste oordeel…
Hier staat of valt veel. Zo niet alles. Ik sla de ‘Heidelberger’ erop na en lees opnieuw antwoord 5: Neen, want ik ben van nature geneigd God en mijn naaste te haten. Snoeiharde woorden. Maar deze woorden zijn niet van realiteitszin gespeend. Je hoeft bij wijze van spreken niet bij Adam aan te kloppen om te ontdekken dat dit bij u, jou en mij ‘aardig’ klopt!
Ezechiël 16 kwam bij me naar boven waar de profeet Gods woorden doorgeeft over Jeruzalem: Toen kwam ik voorbij u, en Ik zag u trappelen in het bloed van uw geboorte en Ik zeide tot u, in uw bloed: leef. Verbaas je er vervolgens over wat Jeruzalem met dat leven doet. Lees het hoofdstuk er maar op na. Het is niet best! En laten we ons vooral verwonderen over het slot van dat hoofdstuk waarin het gaat over de Here HERE die zijn verbond gedenkt. Het schaamrood staat op de kaken want de HERE spreekt van genade en verzoening. Het kan niet waar zijn en tóch is Hij zo.
Gelooft u tegelijkertijd dat wij en onze kinderen in Christus geheiligd zijn en dat daarom ook onze kinderen als leden van zijn gemeente gedoopt moeten worden, als teken van het verbond dat God met ons en onze kinderen heeft gesloten? Waar blijft een mens – ook en juist een baby – zonder de naam van God verbonden aan zijn of haar leven? De schepping roept om hérschepping. Begrepen worden in Adam mag op grond van Gods woorden doen verlangen naar het gegrepen worden door Christus.
Ik kijk naar dat kleine mannetje. En ik besef dat ook om zijn hart gestreden wordt. En ik kijk naar het kruis en zie dat Hij voor Hem heeft gestreden. Die liefdevolle strijd mag de lens zijn waardoor we zijn leven mogen zien. In Christus geheiligd. Kom, Heilige Geest. Dank voor nieuw leven. Én we bidden om nieuw leven.
Groningen
N. Vennik
