Op 31 oktober 1517 spijkerde Maarten Luther 95 stellingen aan de deur van de slotkapel in Wittenberg. 

De bedoeling was dat de opinie van Luther besproken en bediscussieerd zou worden, min of meer intern, op de universiteit. Maar dankzij de uitvinding van de boekdrukkunst in die tijd en de inzet van medestanders, werden zijn stellingen al heel snel bekend bij een groter publiek.  

Dat baarde opzien en weerstand, want wat hij stelde was niet mis. 

In een serie korte artikelen wil ik samen met u en jullie kijken naar wat we de Orde van dienst noemen. De dingen die gebeuren in een kerkdienst. Want elk onderdeel heeft zijn eigen rol en achtergrond, maar kennen we die nog? Het lijkt ons goed om als het ware de boel af te stoffen en ons af te vragen: Waarom doen we de dingen die we doen?

Het begin van een kerkdienst

Het eerste punt waar we naar gaan kijken is het begin van de eredienst. Want wanneer begint de eigenlijke dienst? In de kerkgeschiedenis is te zien dat er vaak een soort van opening is voordat men begint met de eigenlijke kerkdienst. In de gereformeerd-reformatorische traditie is daar ook geen discussie over. Dat beginpunt van de dienst zijn votum en groet, de belijdenis dat wij samenzijn in de naam van de Heere en de daaropvolgende begroeting in Zijn naam.

Alle leven, handel en opgewektheid is verdwenen. Zonder je te verdiepen in de woordspeling van 'de dood in de pot' begrijp je al dat er dan niet veel te beleven valt. De uitdrukking komt uit de Bijbel: Man Gods, de dood is in de pot! (2 Kon. 4,40). Elisa, de profeet, is net teruggekeerd naar Gilgal en daar heerst hongersnood. Hij is daar samen met een groep jonge profeten en heeft zijn eigen knecht net opgedragen de grootste pot op het vuur te zetten om moes te koken.

In dit boek stellen de auteurs voor om in het leven niet uit te gaan van zekerheden, maar juist van onzekerheden. De schrijvers putten daarvoor uit een stroming die de radicale theologie wordt genoemd, die opkwam in de jaren ’60 van de vorige eeuw. In de kern gaat het er bij radicale theologie om dat alle zekerheden in het leven – of die nu voortkomen uit seculiere of religieuze tradities – kritisch worden bevraagd. Volgens de auteurs houden we onszelf vaak voor dat het wel goed komt en dat we het wél weten. Maar durven we ook te leven in de ruimte van het onzekere weten?