Kent u Hendrik Groen? Ik wel en ik vind hem geweldig. Niet dat ik hem persoonlijk ontmoet heb, maar ik heb zijn geheime dagboeken gelezen en de verfilming van dat dagboek gezien.

Hendrik Groen is een romanfiguur. Hij woont in een verzorgingshuis in Amsterdam. Het huis wordt streng geregeerd door de directrice, de bewoners hebben zich strikt aan de regels te houden, eigen initiatief is uit den boze! Hendrik komt in opstand tegen het regiem, hij springt behoorlijk uit de band.

Hij zoekt lotgenoten en samen richten ze de club Omanido op: Oud maar niet dood. De club verzint van alles: uitstapjes, etentjes, concertbezoek enzovoort.

Wat heeft geloof met democratie te maken? Helemaal niets, nada, njente, toch? Geloof is persoonlijk en zonder betekenis voor de samenleving. Prima als je gelooft, maar laat dat geloof in de publieke ruimte thuis, alsjeblieft. Anders krijg je gedonder.   

Maar geloof blijkt goed voor een democratie te zijn. Daarop wijst Jan van Benthem in zijn commentaar in het ND van 17 september jl. Dat gaat over onderzoeker Jamie Bartlett, die in Groningen tijdens de Nacht van de dictatuur waarschuwde, dat de democratie bedreigd wordt door een digitale revolutie.

Daar heb ik echt een gloeiende hekel aan. Onverwachts overvallen worden door een telefoontje van een absoluut goed doel. ‘U steunt ons al, daar zijn we heel dankbaar voor, maar misschien wilt u uw bijdrage nog wat verhogen?’ Je staat voor het blok. Je vindt het doel goed, je wilt zeker niet onvriendelijk zijn, daarom zeg ik dan zo vriendelijk mogelijk, dat ik daar graag eerst over na wil denken en daarna eventueel zelf contact zal opnemen. Nadat ik opgelegd heb blaas ik even stoom af. Bah. Het was voor mij daarom niet moeilijk om mee te leven met de wrevel van ND journalist Gerard van der Horst (ND 24 september). Hij werd tijdens een concert bestookt door medewerkers van christelijke hulporganisatie Compassion. Die weten hoe je een product op de markt moet zetten. Dus zit je daar. De arme Afrikaanse kinderen worden met alle moderne middelen heel dicht bij je gebracht. Je kunt geen kant op, binnen enkele minuten sta je schaakmat. Een afwijzing van het aanbod voelt als ongehoorzaamheid aan Jezus. Je moet je behoorlijk schrap zetten om deze druk te weerstaan. Als je toch, tegen je zin, overstag gaat, is het niet uit liefde of overgave, maar omdat je niet voor een ongevoelig monster wilt doorgaan.

Ongemakkelijk. Dat is het woord wat ik in dit geval wil gebruiken. In welk geval? Het geval met de fractievoorzitter van de VVD in de Tweede Kamer. De heer Dijkhoff. Klaas Henricus Dominicus Maria Dijkhoff. Zijn naam is onmiskenbaar verbonden met de Rooms-Katholieke Kerk. Maar wat Dijkhoff betreft zal die verbondenheid alleen nog maar gelden met betrekking tot zijn naam. Na het lezen van een interview met kardinaal Wim Eijk, een interview waarin Dijkhoff genoemd werd door Eijk, was voor hem de grens bereikt. ‘U heeft het irrationele verzet tegen me officieel uitschrijven gebroken’, zo schrijft hij in een open brief aan de kardinaal.