Revolusi – een boek dat gelezen moet worden
Dit boek heeft lang op mijn bureau gelegen. Ook na het lezen ervan. Het moet besproken worden. Omdat het gelezen moet worden. Maar wat brengt het veel op gang, en wat roept het veel op. Uit gesprekken met mensen die een deel van het laatste stuk van de in dit boek beschreven geschiedenis hebben meegemaakt – die er zelf op een bepaalde manier een rol in speelden en moesten spelen – heb ik begrepen hoe diep dat wat zich voltrok in Indonesië heeft ingesneden in hun leven. Ook, en vooral, omdat het zo diep insneed in en sporen trok in het leven van de mensen daar, in Indonesië. Als je met deze mensen sprak, deden ze niet gemakkelijk een boekje open over hoe het allemaal geweest was; over wat ze allemaal meegemaakt hadden; over wat ze allemaal hadden moeten doen. Ze deden er veelal het zwijgen toe. Omdat het te veel was. Omdat het te zwaar was. Want wie zal het allemaal zeggen? Wie kan, onbevooroordeeld, zeggen hoe het was; hoe het had moeten zijn?