Na gekeken te hebben naar het presbyteriaal-synodale stelsel en de spanningen die aan deze vorm van kerkregering inherent zijn, willen we in dit derde artikel kijken naar het nut van het kerkverband.

We doen dat in drie kringen – plaatselijk, regionaal en landelijk -, waarbij in grote lijnen verschillende onderdelen van het kerkverband aan de orde komen. Cursief gedrukte zinsdelen zijn letterlijke citaten uit de kerkorde.

 

Op vrijdag 01 oktober was het feest in Apeldoorn. Ons redactielid Jan van 't Spijker promoveerde op een proefschrift met als titel 'To Participate in God's Mission: looking for an ecclesial structure to be a witnessing church today'. In dit boek gaat de promovendus op zoek naar de vraag hoe kerk-zijn vorm gegeven moet worden in een missionaire context. Ook in onze CGK zijn er sinds de GS van 2004 'zendingsgemeenten' en 'normale gemeenten', terwijl dat een oneigenlijk onderscheid is als de kerk in haar wezen missionair is. Een ander historisch besluit in 2004 was het in het leven roepen van de evangelist.

 

Het boek van Jan van 't Spijker wil een bijdrage leveren aan een antwoord op de vraag hoe kerk-zijn in een missionaire context er uit ziet. Hoe moet je nu tegen zulke gemeenten aankijken?

 

We zaten te eten in de mensa, zeg maar de kantine van de Universiteit van Amsterdam. Een goedkope eetgelegenheid voor studenten, maar gelukkig ook voor andere hongerigen toegankelijk. Die dag had ik een gast. Een student van het Hersteld Hervormd Seminarie. Daar deed hij niet geheimzinnig over. Hij was keurig gekleed in driedelig zwart pak. We vielen zo wel een beetje op. Nadat we onze maaltijd bij elkaar gesprokkeld hadden zetten we ons aan een tafeltje en namen tijd voor gebed. Niet veel later schoof een wat sjofel geklede, gebogen oude man langs ons tafeltje. ‘Een mooi gebaar’, zei hij in het voorbijgaan. Ik kon niet goed inschatten met wie we van doen hadden. Was het een thuisloze die zijn beste klofje had aangetrokken, of was het misschien een emeritus professor die gaandeweg wat minder aandacht voor decorum had gekregen? Hoe dan ook, hij had gezien wat we deden en had daar een positieve mening over. ‘Een mooi gebaar’. Die gebeden aan de eettafel zijn eigenlijk een soort biddag en dankdag in het klein. Voor we gaan eten vragen we een zegen, na het eten danken we.

 

Op onze redactievergaderingen van het ‘Kerkblad voor het Noorden’ wordt altijd een stapeltje boeken uitgedeeld. Het is zaak om dan niet te begerig te zijn. De bedoeling is natuurlijk dat de uitgedeelde boeken gerecenseerd worden. Ik was zeer dankbaar dat de mederedactieleden mij het boek ‘Hij is goed, hij is de Koning’ van Wolter Rose gunden. De auteur is hoofddocent Semitische Talen en Culturen aan de Theologische Universiteit in Kampen. Ik ben al een tijdje gefascineerd door deze Kamper taalkundige. Daar steekt onder andere wat  jaloezie achter, of misschien kan ik beter zeggen, verlangen. Wat had ik graag Hebreeuws, Aramees en Grieks geleerd. Het heerlijke Woord van God lezen in de taal waarin het geschreven is.

De wortels van ons kerkverband liggen in de tweede helft van de zestiende eeuw – de synode van Emden. Men koos er voor een presbyteriaal-synodale kerkregering. de plaatselijke kerken zijn zelfstandig, maar verbinden zich tot een geheel door middel van kerkelijke vergaderingen. Dat levert spanning op, als het accent of te veel op het ene of te veel op het andere brandpunt komt te liggen.

 

Het gezag

Hoe ligt nu de verhouding tussen de meerdere vergaderingen en de plaatselijke kerk?

Allereerst dienen we oog te hebben voor de verschillende aard van het gezag. Het gezag dat een kerkenraad heeft over een gemeente komt van Christus zelf. Hij geeft zijn gemeente ambtsdragers om haar te bouwen en te bewaren. Zij spreken en beslissen op grond van het gezag dat ze van Christus gekregen hebben.

Het gezag van meerdere vergaderingen is een afgeleid en beperkt gezag. Daardoor hebben deze vergaderingen een beperkte, dienende macht.

De afgevaardigden komen niet samen namens hun ambt, maar ten gevolge van afvaardiging. Meerdere vergaderingen zijn samenkomsten van kerken en niet van ambtsdragers. Zij handelen niet krachtens hun ambt, maar volgens de constitutie en afvaardiging van plaatselijke kerken.

Plaatselijke kerken en meerdere vergaderingen horen bij elkaar en vormen een geheel.

 

Commentaar

  • Rust 2025-05-10 07:24:12

    Een aantal (grote) bedrijven heeft er in de afgelopen jaren voor gekozen om een vierdaagse...

  • Bevrijding en vrede – wij gedenken 2025-04-25 08:13:45

    Dit nummer verschijnt kort voor de officiële dodenherdenking – met de kransleggingen op de Dam in...

  • Voorjaar 2025-04-12 09:38:55

    Het kan niemand ontgaan zijn, het voorjaar hangt in de lucht. Heerlijk om weer even in het...

  • Veertig dagen Paaspodcast en Spotify 2025-03-28 18:37:35

    Nog een paar weken en dan vieren we opnieuw het Paasfeest. Dat betekent dat we voor wat betreft...