In de voorgeschiedenis van de Synode van Dordrecht speelden niet alleen kerkelijke, maar ook politieke factoren een grote rol. Het is de vraag of de synode überhaupt had kunnen plaatsvinden als er in 1617 niet een omwenteling had plaatsgehad die te danken was aan een lid van het Oranjehuis: prins Maurits (1567-1625), opperbevelhebber van het leger van de Republiek der Zeven Verenigde Nederlanden.

Aanvankelijk sympathiseerde prins Maurits met de remonstranten. Zijn hofprediker was Johannes Wtenbogaert (1557-1644), die betrokken was geweest bij de opstelling van de Remonstrantie in 1610.

In 1617 schaarde Maurits zich echter achter de contraremonstranten, een keuze die niet los gezien kan worden van zijn conflict met de Staten-Generaal en de voornaamste man van dat moment in de Nederlanden: landsadvocaat Johan van Oldenbarnevelt (1547-1619). Oldenbarnevelt had een bestand uitgeroepen in de zich voortslepende oorlog tegen Spanje, terwijl Maurits vond dat de strijd juist naar een beslissende fase in het voordeel van de Nederlanden ging.

Op 5 maart jl. kwam de classis Groningen voor de voorjaarsvergadering bijeen in de Maranathakerk te Groningen. Namens de roepende kerk van Zuidlaren opende ds. R.G. den Hertog de vergadering met het lezen van een gedeelte uit Jozua 1. God geeft de Israëlieten het beloofde land. God is erbij, Hij gaat mee. Wat van Jozua verwacht wordt, wordt ook van ons verwacht. Houd je voor alles aan de wet. Dan zal alles wat je doet voorspoedig verlopen. Gehoorzaam zijn en luisteren naar wat God vraagt ook al is de toekomst onbekend. Wij mogen rusten in hetgeen God ons geeft.

Vervolgens gaat ds. Den Hertog voor in gebed. Hij gedenkt daarin ook de gemeenten Veendam/Wildervank die in de afgelopen periode vacant werd en de gemeente Groningen vanwege het aanstaande vertrek van ds. Den Hertog naar de gemeente Amsterdam-Amstelgemeente.

Daar zit de kerk vol van. Lastige mensen. De één vindt alleen orgelmuziek passend, een ander wil altijd maar meer instrumenten betrekken. Nog iemand klaagt over kinderen die onrustig zijn tijdens de dienst. Een ander wil juist meer betrokkenheid van de kinderen. Iemand roept om meer diepgang, een ander om meer begrijpelijkheid.

Zo kunnen deze lastige mensen over allerlei onderwerpen een ophef maken. Een kruis in de kerk, of een drumstel voor in de kerk, de lengte van een muzieknoot, bijbelvertalingen, hoe vaak we koffiedrinken na de dienst, kleding van ouderlingen en diakenen, gebruik van beamer, lengte van de dienst, tijdstip van de dienst, liedbundels, de haarstijl van de ouderling van dienst, enzovoorts. En dan heb ik het niet eens over de thema’s die nu landelijk actueel blijken te zijn, zoals homofilie en vrouwen in ambten.

De Levieten hadden 3000 man gedood in opdracht van God / Mozes. En doden is een heilig ding. Met doden zet je je op de stoel van God, die leven geeft. Begrijp me goed, ik zeg niet dat je dus niet mag of moet doden. Daar kunnen goede redenen voor zijn. Doden kan zelfs dienst aan de HEER zijn. Ik zeg alleen maar, dat je door te doden jezelf aan God gelijk maakt. En ook dat kan soms nodig zijn. Maar tegelijkertijd ben je ook een beetje niet-mens geworden. Daarom zegt Mozes ook tegen de Levieten, dat ze zich na hun daad aan God moeten wijden. Dat betekent zelfs, dat zij zich tegen zoon en broer moeten keren. Maar ook zullen zij dan de zegen van de HEER ontvangen. De dodende Levieten worden dus een zonderlinge, welhaast eenzame groep op aarde. Het is alsof Mozes' eenzame plek vanaf die dag gevuld is met een eigen privéleger van de HEER.