Je hoeft de krant maar open te slaan, de televisie maar aan te zetten en binnen de kortste keren lees je of hoor je over de crisis. Dan gaat het vooral over de crisis die ontstaan is over een munt: de euro. En achter die crisis ligt een wereld van hebzucht, meer willen, van belastingontduiking, leven op de pof en van het slecht inschatten van risico’s. Hoe één en ander economisch ‘werkt’ dat legt een aantal (elkaar vaak tegensprekende) economen u wel uit. Ons gaat het nu om een andere crisis, namelijk de crisis over een mens: u, jij.

Ik weet niet meer bij welke gelegenheid het was. Iemand zei toen tegen mij dat het weer goede tijden voor de kerk zouden worden. Hoezo, vroeg ik me af. En dat vroeg ik dus ook aan degene die erover begon. “Nou”, legde hij uit, “in tijden van crisis weet men de kerk weer te vinden.” Een verklaring die parallel loopt met wat er blijkbaar in ons land gebeurde tijdens de Tweede Wereldoorlog: de kerken vulden zich meer tijdens dan voor de bezetting. Crisis doet mensen de steven wenden naar het huis van God. Crisis leidt een mens naar God? Me dunkt dat je de redenatie ook kunt omkeren. Want er zijn genoeg mensen die God ‘vaarwel’ zeggen in tijden van nood.

Het moment dat we stilstaan in de stal, is een keerpunt. We bezwijken op den duur onder de koorts van ergernis of doorstaan de crisis waarin de kribbe ons heeft gebracht en komen tot geloof. De keuze van het kerstfeest is: weggaan in ongeloof of knielen in aanbidding. De kribbe luidt een einde in of een nieuw begin.

Laten we ons voorstellen dat we ons in een schamele stal bevinden. We zien daar een man en een vrouw die een plekje voor de nacht hebben gevonden. Ze zijn vermoeid, maar ook blij. De jonge vrouw is bevallen van een zoon. Ze hebben hem in doeken gewikkeld en gelegd in een voerbak voor dieren, met wat hooi of stro. We kijken naar het kind dat daar ligt en horen wat in diepe eerbied over hem wordt gezegd: 'Hij is geboren en voortgebracht, maar toch niet geschapen. In macht en heerlijkheid is hij gelijk aan God de Vader. Ook zijn majesteit is gelijk aan de Eeuwige. Hij is één met Hem, niet eerder of later, niet groter of kleiner'.

Wij zouden vooral met Kerst wel even weg willen dromen uit de rauwe werkelijkheid. De kerstkaarten met hun sneeuwrijke, idyllische plaatjes suggereren dat ook. Ze stralen ‘pais en vree’ uit en uit huizen schijnt door de vensters kaarswarm licht. Een glimp van een wel gedekte tafel is nog net te zien. Dit jaar dus niet. Het is crisis op tal van fronten. Ver weg, maar het raakt je ook dichtbij. Voor sommigen is het letterlijk een kale kerst, want er is te weinig. Of je wilt zelf een kale kerst. ‘Omdat ik aanvoel dat bij alle bekommernissen op aarde, ik niet onbekommerd kan blijven. Soberheid past me om mens en milieu.’ Een kale kerst dus.

Tik zegt de klok. Een seconde verder en het jaar 2011 is verleden tijd. Heden is het 2012. Een nieuw jaar in een oude wereld. En – alsof de tijd alle wonden heelt – ons overvalt een gevoel van een schone lei. Een nieuwe start. ‘Veel heil en zegen’ en ‘gelukkig Nieuwjaar’ wisselen elkaar af bij het handen schudden en omhelzen. Op de achtergrond het geknal en het in schitterende kleuren uiteenspatten van vuurwerk.

Een traan wordt hier en daar weggepinkt. 2011 was het jaar waarin moeder wegviel. Of pa. Of het jaar waarin de scheiding werd uitgesproken. Of die dag in 2011 waarop je te horen kreeg over die (bijna) niet te genezen ziekte. Dat er ruzie ontstond binnen de familie. Zo bladeren we terug in ons virtuele of papieren dagboek. Bekend zijn we met de woorden van Prediker 3. Voor alles wat er gebeurt is er een uur, een tijd voor alles wat er is onder de hemel. En daar volgt de opsomming: een tijd om te…