?Maar ik zit hier niet!?
De klank waarmee deze woorden werden uitgesproken, vergeet ik nooit
meer. Wat was het geval? Als kersverse voorganger in een nieuwe gemeente
kende ik de gemeenteleden nog niet eens van naam en gezicht.
Maar het kinderkoor, waar veel kinderen op zaten uit onze nieuwe
gemeente trad op in de gevangenis. Bovendien woonde ik vlak bij deze
gevangenis en wist ik van de oproep in Hebr. 13. Voldoende reden om er
te zijn. De kinderen zongen ontroerend mooi. Afgezien van de engelen in
de hemel bestond het enthousiaste publiek uit gedetineerden en
gemeenteleden die gezamenlijk de kapel bemensten.
Na afloop voelde ik mij geroepen om een praatje te maken. Onervaren als
ik was in gevangeniszaken moet mijn directe vraag wel onbeholpen hebben
geklonken.
?Meneer, hoelang zit u hier al??
?Maar ik zit hier niet!?, klonk het diep verontwaardigd!
U begrijpt de clou. Het geachte gemeentelid werd door de nieuwe
voorganger voor een verdachte gedetineerde gehouden.
Even uit het veld geslagen antwoordde ik toen waarschijnlijk een beetje
te ad rem: ?maar u bent het toch wel met me eens dat u hier had kunnen
zitten.?
Helaas landde die opmerking bij mijn weten niet. Er kwam in ieder geval
geen merkbare reactie. Misschien omdat mijn opmerking gewoon te vlug
was. Of toch ook omdat het besef van totale schuld en radicale genade
ontbrak. Was de verontwaardiging daarom zo groot geweest?
Lees meer: Bevrijdende genade
De tijd die hij in de cel doorbracht heeft zijn leven gestempeld. Het
vertellen erover brengt zichtbaar emoties teweeg, zowel bij Henk als bij
zijn vrouw Gerda. Toch vertellen ze het verhaal, om anderen te helpen.
En: ?Wie zonder zonde is, werpe het eerst de steen.?
Henk heeft een ?goede jeugd? gehad. Hij kwam uit een gezin met
saamhorigheid, waarin hij al vroeg leerde om te werken. ?De verplichte
kerkgang was zo verkeerd nog niet?, oordeelt hij. Zijn moeder was een
gelovige vrouw, die door een enkel woord veel kon zeggen. Pas op haar
sterfbed bleek haar geloof. Toen zongen de kinderen ?God heb ik lief? en
?d?Eenvoudigen wil God steeds gadeslaan?. De band met zijn vader was
beduidend minder. ?Bij hem was het werken, werken, werken en hij
gebruikte bijbelteksten om zijn kinderen te regeren.?
Dun vlies
Het ging fout toen er iets ingrijpends in de thuissituatie gebeurde.
Henk wil niet zeggen wat er precies is gebeurd. Het zou een sterfgeval,
scheiding van de ouders, overspel, incest, huiselijk geweld of
psychische onderdrukking geweest kunnen zijn. Henk kon er niet tegenop.
?Ik vond het vreselijk wat er gebeurd was en sloeg op slot. Ik kon er
met niemand over praten, zelfs niet met mijn verloofde, en stikte er
bijna in.
Dat deel van mijn leven, wat ik dus niet kon verwerken, wilde ik
afsluiten, het liefste door het in een stuk beton te gieten, maar er zat
maar een heel dun vliesje omheen.? Henk wilde hulp hebben, maar bij de
psychiatrische inrichting was een lange wachtlijst en hij kwam niet
dadelijk in aanmerking voor een behandeling.
Lees meer: Henk belandt in de cel
Hebben amuletten echt invloed, ook als je er niet in gelooft? Kun je als
Christen ook bezeten zijn van een boze geest? Hoe kunnen we als kerk
voorkomen dat de boeren, voordat ze gaan zaaien een kip slachten op het
land ter bevordering van de vruchtbaarheid? Voor de kerk in
Noord-Sumatra zijn dit dagelijkse vragen.
Je hebt wel gelijk, het gaat beslist beter met me sinds ik naar de kerk
ga. Vroeger verliet mijn geest mijn lichaam geregeld en dan moest mijn
vrouw de sjamaan roepen om mijn geest weer terug te roepen. Daarvoor
moesten we hem flink betalen. Sinds ik naar de kerk ga, heb ik de
diensten van de sjamaan veel minder nodig, dat is mooi. Ik voel me
beter. Maar waarom zou deze nieuwe krachtbron, Jezus, de oude (de
sjamaan) uitsluiten? Als ik ananas plant hoef ik de papayaboom toch niet
om te hakken?
Micha, de jonge dominee in het Batakdorp, vindt het lastig een antwoord
te geven. Hoe leg je uit dat het een verschil is van dag en nacht? De
mensen in het dorp zien de sjamaan als een werker van het licht. Er zijn
namelijk ook tovenaars die vervloekingen over mensen uitspreken zodat
ze ziek worden. En dan maakt de sjamaan je weer beter. Hoe kun je daar
nu iets op tegen hebben?
Micha probeert te vertellen dat de macht van Jezus niet los verkrijgbaar
is en dat de Here God geen tweede naast zich duldt, maar het valt niet
mee dat uit te leggen aan deze mensen die tot geloof in Jezus gekomen
zijn doordat ze zijn kracht gezien hebben. Waarom duldt Jezus geen
sjamaan naast zich?
Lees meer: Spiritueel geweld op het zendingsveld
Op 9 juni is het zover. Dan wordt iedere Nederlander van 18 jaar en
ouder geacht van zijn stemrecht gebruik te maken. De tijden dat je door
de straat liep en achter menig raam een verkiezingsposter zag hangen
zijn voorbij. Felle politieke debatten tijdens verjaardagen behoren ook
tot een andere tijd. Gaat het om de vreemdelingen in deze verkiezingen?
Dat was waarschijnlijk het geval geweest als de economie er beter voor
had gestaan. Nu is het belangrijkste onderwerp de hoogte van de
staatsschuld in combinatie met terugdringen van het begrotingstekort.
Op wie moet ik stemmen? Welke partij heeft mijn voorkeur? Gelukkig is
daar het geweldige internet dat mij helpt om mijn weg te vinden door de
brij van verkiezingsprogramma?s. Want wie heeft vandaag de dag de tijd
om die allemaal door te ploegen? Ik zou kunnen stemmen op de
?automatische piloot?: aan de partij die vorige keren mijn voorkeur had
zal ik ook dit keer het rood van mijn potlood schenken. Toch maar eens
nagaan of die partij nog steeds uitdraagt wat ik politiek ook belangrijk
vindt.
Lees meer: Verkiezingen 2009
In het vorige nummer van het kerkblad schreef ds. M.J. Kater een
bijdrage over bezetenheid, vanuit theologisch perspectief. Ik belicht
het onderwerp vanuit psychiatrisch gezichtspunt. Het is goed om daarbij
voor ogen te houden dat het een onderwerp is waarover de meningen nogal
uiteenlopen, ook binnen de hulpverlening.
Het valt op dat binnen een reguliere psychiatrische setting, zoals een
psychiatrisch ziekenhuis of een ambulant centrum, zich zelden tot nooit
iemand meldt met psychische klachten die tegelijk bezig is met
bevrijdingspastoraat of daarnaar op zoek is. Daaraan kan ten grondslag
liggen dat hulpverleners onvoldoende voor deze mogelijkheid openstaan,
maar het kan ook zo zijn dat deze mensen zich niet bij de psychiater
melden. De kans lijkt mij re?el dat er gescheiden circuits bestaan: de
een gaat met bijvoorbeeld een ernstige depressie naar de dokter en de
ander gaat op zoek naar bevrijdingspastoraat.
Het is in ieder geval hoogst zelden dat een psychiater een pati?nt
tegenkomt bij wie (ook) wordt gedacht aan bezetenheid. Dat is niet
alleen opmerkelijk, maar ook spijtig. Het leidt tot twee verschillende
zienswijzen die niet van elkaar kunnen leren; immers, men ontmoet elkaar
niet.
Lees meer: Bezeten of ziek ??
?Maar ik zit hier niet!?
De tijd die hij in de cel doorbracht heeft zijn leven gestempeld. Het
vertellen erover brengt zichtbaar emoties teweeg, zowel bij Henk als bij
zijn vrouw Gerda. Toch vertellen ze het verhaal, om anderen te helpen.
En: ?Wie zonder zonde is, werpe het eerst de steen.?
Hebben amuletten echt invloed, ook als je er niet in gelooft? Kun je als
Christen ook bezeten zijn van een boze geest? Hoe kunnen we als kerk
voorkomen dat de boeren, voordat ze gaan zaaien een kip slachten op het
land ter bevordering van de vruchtbaarheid? Voor de kerk in
Noord-Sumatra zijn dit dagelijkse vragen. 
Op 9 juni is het zover. Dan wordt iedere Nederlander van 18 jaar en
ouder geacht van zijn stemrecht gebruik te maken. De tijden dat je door
de straat liep en achter menig raam een verkiezingsposter zag hangen
zijn voorbij. Felle politieke debatten tijdens verjaardagen behoren ook
tot een andere tijd. Gaat het om de vreemdelingen in deze verkiezingen?
Dat was waarschijnlijk het geval geweest als de economie er beter voor
had gestaan. Nu is het belangrijkste onderwerp de hoogte van de
staatsschuld in combinatie met terugdringen van het begrotingstekort.
In het vorige nummer van het kerkblad schreef ds. M.J. Kater een
bijdrage over bezetenheid, vanuit theologisch perspectief. Ik belicht
het onderwerp vanuit psychiatrisch gezichtspunt. Het is goed om daarbij
voor ogen te houden dat het een onderwerp is waarover de meningen nogal
uiteenlopen, ook binnen de hulpverlening.