Te gast in de kerk

Dit boek is de vrucht van het studieverlof van René van Loon, predikant in de Protestantse Kerk, verbonden aan wijkgemeente De Samaritaan in Rotterdam-Centrum. Het is een mooi vervolg op zijn vorige studieverlof. Toen is hij zelf verschillende kerken in Rotterdam langsgegaan om te ontdekken wat er aan hoopgevende ontwikkelingen in de kerk zijn. Dit resulteerde in het boek Lente in de kerk. Nu heeft hij een onderzoek opgezet waarbij mensen werden uitgenodigd om eens een kerkdienst te bezoeken die dat normaal niet doen. De resultaten van de enquête die vervolgens is gehouden is verwerkt in dit boek. Daaruit ontstaat een veelkleurig beeld van hoe de verschillende onderdelen van een kerkdienst worden beleefd. Tussen de hoofdstukken door staan een aantal boeiende interviews met mensen uit verschillende gemeenten die betrokken waren bij het uitzetten van het onderzoek.  Hoewel de auteur zelf aangeeft dat het geen wetenschappelijk onderzoek genoemd mag worden, is het wel een zorgvuldig onderzoek wat interessante en praktische inzichten geeft. Sommige uitkomsten van het onderzoek hebben mij verrast. Het boek spoort aan om een dergelijk onderzoek ook eens in de lokale gemeente te houden en reikt daarvoor ook materiaal aan. Al met al het lezen waard.

Albert-Jan Dorst, predikant Surhuisterveen

N.a.v. René van Loon, Te gast in de kerk. Zo beleven bezoekers van buiten de kerk een dienst. Utrecht: KokBoekencentrum, 2025, 192 p., € 22,99, ISBN 978 90 4354 249 4

Het uur van de trouw

Dit boek pak je steeds weer op, omdat je het niet zomaar uitleest. Het zet je aan het denken. Het doet je mijmeren en het roept beelden op. We kennen Dietrich Bonhoeffer van zijn bekende boeken als Verzet en overgave of Navolging. Daarin leren we hem kennen als theoloog, als denker, als man die zijn geloof wilde paren aan zijn leven, ondanks alle strijd die het hem opleverde. In dit boek ontmoeten we hem heel anders: we krijgen een kijkje in zijn innerlijk. Als iemand gaat bidden, als iemand gaat dichten, komen er andere tonen, die van veel dieper komen. Het worden gesprekken met God, met mensen om wie hij geeft. Dat treffen we aan in dit boek: diepe teksten en gebeden die – vooral in de tijd waarin hij gevangen zat – laten zien, proeven, voelen, hoe deze gelovige zich vastgreep aan God, en in God zijn houvast zocht. En vond. In deze mooie uitgave worden de gebeden en gedichten van Bonhoeffer voorzien van spiegels in de vorm van gedichten, liederen en schilderijen van Corrie Kopmels, René van Loenen en Jeltje Hoogenkamp. Al met al is het echt een boek geworden dat je af en toe weer eens oppakt, om de woorden, gedachten, gebeden, gedichten, beelden, tot je te nemen.

Jan van ’t Spijker, Hoogeveen

N.a.v. Dietrich Bonhoeffer, Dit is het uur van de trouw. Gedichten en gebeden in de gevangenis, Buijten & Schipperheijn Motief: Amsterdam 2019, 96 p., € 19,95, ISBN 978 94 6369 049 2

Gedichtenapotheek

Deze gedichtenbundel is precies wat de titel suggereert: een gedicht op recept. Wat is jouw probleem? Benoem het, kijk dan in de inhoudsopgave waar de trefwoorden verbonden zijn aan een paginanummer, en vind daar het gedicht wat goed voor je is. Philip Huff schrijft de gedichten niet zelf, maar put uit een groot aantal bundels van andere dichters en citeert in de inleidende teksten verschillende schrijvers. En ach, terwijl je zonder ziek te zijn het wel laat om allerlei vreemde medicijnen te slikken, kan het geen kwaad hier en daar een gedichtje uit dit boek tot je te nemen, ook als je de desbetreffende kwaal niet hebt.

N.a.v. Philip Huff, De gedichtenapotheek. Poëzie op recept voor het hoofd en het hart, Prometheus: Amsterdam, 2024, 286 p., € 20,00, ISBN 978 90 4465 710 4

Nel Noppe, Tzummarum

Heel vaak staat in de lijst van zeven hoofdzonden de hoogmoed op nummer één. Ook in de Bijbel wordt deze zonde als eerste beschreven. Ook omdat alle andere zonden eigenlijk uitingsvormen van deze zonde zijn.

Zodra Adam op de aarde zijn plek heeft gekregen, wordt hij geconfronteerd met de verboden boom. God zegt tegen de mens dat hij van alle bomen in de hof mag eten, maar dat het hem niet gegeven is te eten van de boom van de kennis ‘van goed en kwaad’.

Het belang van dit onderwerp behoeft weinig toelichting. We hebben het niet over bijzaken, maar over de kern van het christelijk geloof, over het voorwerp van het christelijk geloof en dat is God. Dat vraagt een ootmoedige en eerbiedige houding.

Hoe zouden wij, nietige, beperkte en zondige mensen juist over God kunnen spreken? Alleen als we aandachtig luisteren naar wat Hij van Zichzelf heeft geopenbaard. We moeten niet gaan speculeren en fantaseren en onze eigen ideeën over God tot norm verheffen. God is niet zoals wij vinden dat Hij zou moeten zijn. Hij is zoals Hij is. En dat kunnen wij niet weten tenzij Hij Zelf daar een en ander over openbaart. De Bijbel is onze enige bron, en een zeer betrouwbare bron.

In mijn eerste artikel ben ik ingegaan op hoe wij kunnen bidden voor de staat Israël zoals die sinds 1948 bestaat, alsook de huidige politieke werkelijkheid. In dit tweede artikel ga ik in op Israël als land en volk. Hoe mogen wij daarvoor bidden in onze kerken en huizen?

We mogen Gods zegen vragen over het land dat in de Bijbel vaak genoemd wordt. Juist dít land (voorheen Kanaän) werd ooit als het ‘beloofde land’ door God aan zijn volk Israël gegeven. Een land waarvan zo’n twintig keer in de Bijbel staat dat het ‘overvloeit van melk en honing’, een buitengewoon goed land! Moge Hij zon, dauw en regen geven over het land dat Hij gaf aan zijn volk. Denk aan Psalm 85: U bent uw land genadig geweest, HEER (…) De HEER geeft al het goede: ons land zal vruchten geven (NBV21).