Hoe moet je als christen reageren op situaties in de wereld? Welke staatsvorm geeft de beste mogelijkheden voor verspreiding van het evangelie? Wat zijn de mogelijkheden en gevaren van politieke macht? Tom Wright en Michael F. Bird hebben een bijzonder lezenswaardig boek geschreven over geloof en politiek.

De kernboodschap van hun boek Het Koninkrijk en de staat is dat God de redder van de wereld is. Zijn verlossing is tot ons gekomen in Christus. Hoewel de machten van het duister het nu nog voor het zeggen lijken te hebben, heeft Christus ze reeds ontwapend. Gods verlossing komt tot ons in Christus en via de vernieuwing door de heilige Geest. Eens zal die verlossing volkomen zijn.

Elkaar vertrouwen heeft vele aspecten. Ik haal er een uit.

Trouw, bijvoorbeeld in het huwelijk. Juist daar is trouw en vertrouwen iets wezenlijks. Daarom, laten we eens kijken naar het eerste huwelijk. Adam liep een beetje verloren rond in het paradijs. Alle dieren waren met zijn tweeën en hij voelde zich alleen en incompleet. God zag dat en zonder dat Adam er zelf iets aan kon bijdragen schiep God een vrouw. Een zelfstandig wezen, een persoon door God tegenover Adam gezet. God had Adam als beheerder over alle dieren en de natuur aangesteld, maar nu wordt het allemaal anders. Adam krijgt Eva als gelijke tegenover zich. Hij is niet haar beheerder, maar krijgt er een mede-beheerder bij. Dat is zo mooi van het woord ‘tegenover’. Het duidt op gelijkwaardigheid, immers een knecht staat onder je. Een hulpje loopt achter je. Je hebt er een zekere macht over en kunt er invloed op uitoefenen. En kom dan niet te gauw aan met ‘Er staat geschreven dat…en Paulus zei zus en zo’, maar bedenk: een ‘tegenover’ is gelijkwaardig en behoeft overleg.

Precies vijf eeuwen geleden verschijnen de eerste gezangen van Luther in de Duitse liedboeken. Het vormt het begin van een rijke lutherse kerkliedtraditie, die nog altijd invloed uitoefent en kracht heeft.

Niet minder dan vierentwintig liederen van Luther zijn in 1524 in omloop. Maar de dichtader is nog niet uitgeput: gaandeweg verschijnen er de jaren door nog ten minste twaalf andere liederen van zijn hand. Zo maakt hij, als de Turken Europa dreigen binnen te vallen, het lied ‘Verleih uns Frieden gnädiglich’, een vertaling van het Latijnse ‘Da pacem Domine’. En als hij in 1534 met z’n gezin het kerstfeest wil vieren, schrijft hij bij wijze van rollenspel het kinderlied ‘Vom Himmel hoch, da komm ich her’. Daarin daalt een engel neer, vertelt de blijde boodschap, waarna de kinderen al zingend het Kind gaan opzoeken en aanbidden.

In deze jaren ontstaat ook Luthers beroemdste lied: ‘Ein feste Burg ist unser Gott’. Nee, het vindt z’n oorsprong niet in de periodes dat Luther op de Wartburg of de Coburg doorbrengt. Zijn lied ontstaat gewoon in Wittenberg, als er veel leed en aanvechting is en Luther houvast en troost zoekt. Die vindt hij in Psalm 46: ‘God is voor ons een Toevlucht en Sterkte; Hij is krachtelijk bevonden een Hulp in benauwdheden.’ Naar aanleiding van die woorden zingt Luther over God als burcht en toevlucht en bezingt hij de kracht van het Woord dat van geen wijken weet. Later zullen de lutheranen zich zo met dit lied vereenzelvigen, dat ze hier en daar als ‘Festburgsinger’ worden aangeduid.