De redactie van het Kerkblad voor het Noorden vroeg mij om iets te schrijven over ontwikkelingen in de liturgie. Niet lang geleden schreef ik daarover in Samen op Weg, het lijfblad van Christelijk Gereformeerd Assen. In een enigszins bewerkte vorm krijgen deze artikelen nu een breder publiek.

In de liturgie gaat het erom dat gelovigen actief betrokken zijn in de eredienst, om God daarmee te eren. Het Griekse woord ‘leitourgia’ betekent dan ook: werk van het volk.

In ons taalgebruik bedoelen we met ‘liturgie’ ook vaak gewoon de volgorde en manier waarop we de eredienst vormgeven, de orde van dienst. De organist die wil weten wat er gespeeld moet worden, belt of mailt dus de dominee voor ‘de liturgie’.

Toen ik een jaar of 16 was, ging ik naar de MULO. Het schoolgebouw stond zo'n 5 km van ons dorp af, op een knooppunt van wegen, die naar Sleeuwijk, Werkendam, Nieuwendijk, Almkerk, Dussen en Genderen liepen. Zo vlak na de oorlog, in 1946, had ik nog geen fiets en moest ik elke dag deze afstand heen en weer lopen, samen met andere leerlingen. Ieder deed dat, dus ik ook.

'Zin en onzin over dating'. Dat was de cursus die Aukelien van Abbema (31) samen met anderen had opgezet in haar thuisgemeente Crossroads International Church Amsterdam. Voor die cursus was grote belangstelling. Een van de resultaten van die cursus, is het boek Single in de kerk.

Kerken hebben weinig aandacht voor alleenstaanden. Is die aandacht er wel, dan blijft het doorgaans bij het advies dat je maar moet bidden en wachten. Of dan word je als single in de voorbeden samen genoemd met zieken en eenzamen. De vraag is of kerken altijd goed inschatten wat de leefsituatie van singles is. Zelf zouden singles daaraan wel iets kunnen doen. Aukelien van Abbema, zelf single en werkzaam als gezondheidszorgpsycholoog, wil het gesprek hierover op gang brengen. Ze hoopt dat kerken meer oog krijgen voor alleenstaanden zodat zij een volwaardige plaats in de kerk innemen. Ook hoopt ze dat haar boek singles inspireert en aanspoort zodat zij zelf hun verantwoordelijkheid nemen en niet alleen maar wachten op de ware.

Zijn naam betekent: God voegt toe, God vermeerdert. Op zich een mooie naam. Alle groei begint bij God. Als je zo leeft kijk je eerst naar God en dan pas naar groei of krimp. Die laatste twee zijn niet goed of kwaad op zich. Ze zijn pas goed als ze bij God beginnen en kwaad als ze niet bij God beginnen. Toen Rachel haar eerste kind Jozef noemde deed ze dat omdat ze meer kinderen wilde. Natuurlijk zal het ook fijn zijn te horen, dat je moeder er meer zoals jij wil hebben. Maar aan de andere kant zit er ook een onheilig ongeduld, een hebberig egoïsme in. Moeder Rachel was ontevreden met één, want haar zus Lea had er veel. Zo klinkt de naam Jozef heel vreemd. Het wordt erger als je ziet, dat Jozef in zijn geschiedenis al het gewenste en verbeelde moet verliezen. Een neergang tot in de kerkers van Egypte, waar hij door ieder vergeten en dood verklaard was. Jozef - God vermeerdert. Door diezelfde Jozef is uiteindelijk het volk van God wel gered.