‘Want nu de Heer is opgestaan, nu vangt het nieuwe leven aan.’ Hoe vaak hebben we die woorden misschien wel gezongen. Uit volle borst, omdat de boodschap van Pasen ons met vreugde vervult. We weten immers van een levende Heer: de Heer is waarlijk opgestaan. Geweldig dat te mogen weten. We kunnen het niet genoeg onderstrepen.

In de artikelen in dit paasnummer letten we vooral op de lijnen die vanuit het Oude Testament zichtbaar worden als het gaat om de betekenis van de opstanding. Het is opmerkelijk hoeveel lijnen daarin te ontdekken zijn. Die ons ook vandaag nog de hand reiken en houvast geven.

Dat geldt ook als het gaat om de vraag wat Pasen betekent in het leven van alledag. Want dat Jezus uit de dood is opgestaan, betekent veel meer dan alleen dat we weten dat er straks een doorgang is voor allen die in Hem geloven – een doorgang naar het eeuwige leven. Dat Jezus is opgestaan betekent inderdaad, zoals het paaslied het zingt, dat het nieuwe leven aanvangt. Het nieuwe leven begint. Omdat Jezus leeft. Pasen betekent iets voor wat ik vandaag doe, en hoe ik dat doe.  

Nee, ik ga het niet hebben over een of ander moeilijk huishoudelijk voorwerp. We hebben het hier over serieuzer zaken, gerechtelijke zaken. Al in het boek Daniël komen we de term ‘vierschaar’ tegen (vertaling ‘51).

Wanneer je door het Koninklijk Paleis op de Dam wandelt en geniet van al het moois, dan kom je uiteindelijk terecht in een lege zaal met prachtige reliëfs in de wand. Dat is het vertrek met de toepasselijke naam 'De Vierschaar'. In deze ruimte werd het doodvonnis over misdadigers in het openbaar uitgesproken. De wand met het driedelige reliëf was van buiten goed te zien omdat de grote (getraliede) vensters open waren. De afbeeldingen vormden zodoende een ‘lerende’ boodschap.

Heel vroeger zette men trouwens vier banken in een vierkant waarbinnen de verdachte moest gaan staan. De rechters zaten op de banken eromheen. Zo ontstond de term ‘vierschaar’.

Rond de jaarwisseling had ik een mailwisseling met een gemeentelid naar aanleiding van mijn kerstpreek. Het ging over verzoening en hoe God zijn verzoeningsplan voor de wereld inzette met de komst van Christus. In de preek ging het niet over zonde, schuld, straf, vergeving. Klopt het dat we steeds minder en moeilijker over die zaken spreken? Het lijkt een algemene tendens dat we niet kunnen leven met de verzoening door voldoening. We willen geen God die bloed wil zien.

Maar hoe zit het dan met al die teksten waarin we juist over het plaatsvervangend lijden en sterven van Christus lezen? Dat vormt de kern van ons geloof. Het is in wezen waar het goede nieuws over gaat: God heeft naar ons omgezien. Hij redt ons. En dat doet Hij door zichzelf te geven. God is niet de God die onschuldige mensen redt, maar daders. En dat zijn wij. Wat moeten we daarmee?

Het Joodse feest Pesach (Pasen), en trouwens ook het Wekenfeest (Pinksteren), vertelt ons dat God met Israël een verbond heeft gesloten. Daarin mogen ook wij als gelovigen uit de volken delen. In Exodus lezen we hoe God zijn volk bevrijdt uit de slavernij van Egypte. Elk jaar wordt door het Joodse volk op Pesach deze bevrijding gevierd. Vijftig dagen na de bevrijding uit Egypte staat Israël aan de voet van de berg Sinaï en ontvangt via Mozes de Wet, de leefregels van het verbond. Het zijn regels die Israël en ons verbinden aan God en aan elkaar (Ex. 24).

De vraag kan opkomen of deze geboden en verboden aan Israël en ons niet de geschonken vrijheid ontnemen. Leeft Israël door de gave van de wet niet weer opnieuw in slavernij? Zowel Israël als de volgelingen van Jezus wijzen deze gedachte af. Israël zegt daarvan: het wekenfeest vormt de afsluiting van Pesach, beide feesten vormen een eenheid. De evangelist Johannes bevestigt dit en laat Pasen en Pinksteren zelfs op een dag vallen (Joh.20,19-22).